We leven in boeiende tijden voor het christelijk geloof. Want wereldwijd zijn er dingen in beweging, als molshopen die op onverwachte plaatsen bovenkomen. En onze tradtionle ideeen van zending blijken niet zozeer ingehaald te worden door de realiteit maar eerder opgeslokt te worderen in een veel grotere realiteit, de beweging van de volken en de daarmee gepaard gaande beweging van het evangelie.
In de afgelopen eeuwen werd zending gekenmerkt door twee bewegingen, een geografische beweging, vanuit het Westen naar het (vanuit Europa bekeken) Zuiden en het Oosten, en een sociale beweging, van rijke en moderne samenlevingen naar arme en traditionele samenlevingen.
Deze bewegingen waren het natuurlijk gevolg van de situatie in de wereld toen der tijd, waarin het christendom de hoofdgodsdienst was in Europa en Amerika en die gebieden ook technologisch, economisch en militair de overhand hadden. En hoewel deze bewegingen nog steeds doorgaan, worden ze steeds minder bepalend voor het beeld van de wereldkerk.
De Back to Jerusalem beweging is een van de bewegingen die buiten de traditionele zendingsbeweging is ontstaan. Een beweging van Oost naar West, van een ‘atheistisch’ land naar landen waar de wereldgodsdiensten het beeld bepalen en waar de kerk onderdrukt wordt. Meeliftend op de sterk groeiende invloed van China, vertrekken deze zendelingen met vaak weinig opleiding en financiele middelen, naar mensen met een vergelijkbaar niveau van welvaart. Het is als een tsunami van genade, ontstaan door een geestelijke aarbeving in China, die nu naar het Westen vloeit.
Er zijn ook andere bewegingen gaande die we amper bij kunnen benen. Bijvoorbeed die van Moslims die in zeer grote getale naar het Westen trekken, en daar in contact komen met christenen. Is het mogelijk dat hier een patroon zichtbaar wordt? Veel mensen in het Westen staan niet te juichen bij de opkomst van China. Maar God gebruikt deze ontwikkelingen om de weg te banen voor de Back to Jerusalem zendelingen. Het idee van een tsunami van Islamisering is ook zoiets dat veel christenen verontrust. Maar wie liften er mee op deze golf? Mensen met hongerige harten. Veel moslims komen tot geloof in het Westen. Vroeger was het een zeldzaamheid als een traditionele kerk in Nederland een gezin in haar gelederen had met een Islamitische achtergrond. Nu wordt dat steeds gewoner. We vergeten bijna dat het een wonder is, en nog maar enkele jaren geleden ondenkbaar was.
Maar niet alleen Moslims vluchten. De van oudsher christelijke gemeenschappen uit het Midden Oosten, verdreven door de opkomst van radicale groeperingen en oorlog, hebben zich voor een groot deel naar het Westen verplaatst. Eritreese gelovigen zoeken bij ons veiligheid voor het regime. In gebieden in Europa waar het Christendom op sterven na dood was, zijn nu weer bloeiende gemeenschappen van Oosterse gelovigen. En wij kijken verwonderd toe hoe kerkgebouwen die nog maar een handjevol bezoekers trokken, afgeladen vol zitten met toegewijde gelovigen van alle leeftijden uit landen die we amper op de kaart kunnen vinden. Zal God door deze gelovigen vernieuwing geven aan de aftakelende West-Europeese kerken? Hoe zullen ze de toekomst van het Christendom in Europa gaan beinvloeden, dat steeds veelkleuriger wordt? Zeker, de verdrijving van christenen uit hun historische thuislanden is verschrikkelijk. Maar opnieuw zien we hoe God verontrustende en in dit geval tragische ontwikkelingen gebruikt om zijn koninkrijk te bouwen.
En migrantenkerken zijn niet alleen een verschijnsel in het Westen. Ook in Islamitische landen, zoals in de golfstaten, vind je al dan niet legale bijeenkomsten van bijvoorbeeld Filipino’s en Indonesiers. Want waar deuren voor Westerse zending gesloten zijn, staan ze open voor gastarbeiders uit landen met bloeiende en zendingsgerichte kerken. En dat kan niet zonder gevolgen blijven.
Overeenkomst van bovenstaande bewegingen is dat ze niet voortkomen uit boeken met zendingstrategien. Ze zijn niet door mensen bedacht, maar groeien, vaak in de schaduw van vervolging, oorlog en armoede. De volken worden bewogen en het evangelie beweegt mee. En Gods plannen gaan door.