Vanaf het begin van zijn presidentschap, werd Xi Jinping vaak vergeleken met Mao. Nog maar een paar maanden geleden werd hij benoemd als president voor het leven. Nu blijkt dat hij ook ideologisch van plan is zijn stempel op China te drukken. Zoals Mao zijn ‘Kleine Rode Boekje’ had, ontwikkelt Xi een verzameling geschriften genaamd ‘Xi thought’, oftewel, ‘het gedachtegoed van Xi’. En dit is geen kleinigheidje.
Gisteren kwam Reuters met een interessant verslag. Zij vatten het als volgt samen:
“Het gedachtegoed van Xi Jinping aangaande het socialisme met Chinese karakteristieken voor een nieuw tijdperk”, zoals het officieel heet, is een alles omvattende theorie bedoeld om China te leiden naar de positie van economische en militaire wereldmacht onder het leiderschap van de communistische partij.
Dit is niet te vergelijken met bijvoorbeeld een boek van de hand van een president van de Verenigde Staten over zijn ideeën. Hier zie je de machtigste leider in decennia van de (in bevolkingsaantallen) grootste natie ter wereld een vooropgezet plan uitvoeren om de ideologie, waarden en toekomst dromen van zijn volk blijvend te vormen.
En waar kun je dan beter beginnen dan aan universiteiten? Overal in het land zijn er al universiteiten die ‘Xi thought’ deel van hun kernvakken hebben gemaakt. Tekstboeken voor lessen in ideologie worden aangepast om de ideeën van Xi te promoten. Speciale studiecentra zijn opgezet, en er worden boeken geschreven om het gedachtegoed van Xi verder uit te werken en uit te leggen, vergelijkbaar met bijvoorbeeld een Bijbelcommentaar bij de Bijbel.
Dit gaat niet alleen om het winnen van de politieke steun van een nieuwe generatie Chinezen. Het lijkt erop dat Xi af wil rekenen met het heersende gebrek aan enthousiasme onder de bevolking voor communistische ideologie. In de dagen van Mao was die ideologie springlevend, maar na decennia van economische groei zijn mensen meer geïnteresseerd geraakt in geld verdienen dan in politieke ideeën.
Er is echter een andere belangrijke vraag die naar boven komt. Wil Xi hiermee de groei van religie in zijn land afremmen? Veel mensen zien het verplichte atheisme gecombineerd met niets ontziend materialisme als de reden dat veel Chinezen leegte ervaren. Ze zijn op zoek naar een moreel kompas, en naar een doel in hun leven. Miljoenen hebben bij Christus gevonden waar ze naar zochten. Probeert Xi nu dit gat op een andere manier te vullen? Realiseert hij zich dat mensen niet alleen financiële zekerheid nodig hebben, maar ook een doel en iets buiten zichzelf om in te geloven?
Wat is dan dit gedachtegoed van Xi? Het omvat een boel traditionele socialistische (en Bijbelse!) waarden, zoals gerechtigheid, gelijkheid, vrijheid en vriendelijkheid. Maar voor en boven dit alles staat patriottisme. Het hele doel van Xi is om China weer groot te maken. Echt groot, of liever gezegd, de grootste.
Xi wil zijn volk iets geven om in te geloven, naast geld. En dat ‘iets’ is China. Chinees nationalisme, gecombineerd met Chinese traditionele waarden, om een echt groots China te creëren. Het is een staatsreligie, met Xi als profeet.
Het is ook afgoderij. Want in dit denken, neemt het land de plek van God in. Het is een god die de Chinezen samen moeten maken, door hard te werken, door goede burgers te zijn en door trouw te zijn aan de partij. Maar afgoden zullen altijd teleurstellen. Uiteindelijk leiden ze tot vernietiging. De Chinese christenen staan voor de uitdaging om te laten zien dat liefde voor je land niet betekent dat je land op de eerste plek komt. Wie God liefheeft boven alles kan zijn land liefhebben met een warm hart en open ogen.