Nog niet zo lang geleden kenden we in Europa en in Amerika de Orthodoxe kerken alleen van grote afstand. Ze leken vooral uitheems en kleurrijk en ver verwijderd van onze geloofsbeleving. Tegenwoordig zijn ze in ons midden. Al decennia lang komen grote groepen vluchtelingen uit het Midden Oosten naar het Westen. Wanhopig op zoek naar veiligheid en vrijheid. Hun geloofsbeleving is meegereisd. We kunnen hen nu zonder veel moeite ontmoeten.
Het eerste wat indruk maakt bij kennismaking is de lange, lange geschiedenis van de Oosterse kerk. De Syrisch Orthodoxe kerk is waarschijnlijk de oudste kerk. Ze wordt de moeder van het christelijk geloof genoemd. In 1930 hebben archeologen van de Yale-universiteit in Syrië een kerkgebouw opgegraven, die de oudste is tot nu toe gevonden: de Huiskerk van Dura Europus. De fresco’s die hier gevonden werden, zijn de vroegste afbeeldingen van Christus. De Syrische kerk had een geweldige zendingskracht. Vanuit Syrië verspreidde het Evangelie zich ondermeer naar Armenië, Georgië, Perzië, China, India en Ethiopië.
De Oosterse christenen zijn niet voor niets op de vlucht. Ze hebben niet alleen een lange geschiedenis, ze hebben ook een lange lijdensgeschiedenis. Eigenlijk is er sprake van een constante genocide. Er is een bijna ononderbroken martelaren geschiedenis tot vandaag toe. Soms zijn er even tijden van verademing. Veel meer dan de westerse kerken zijn de oosterse kerken beproefde kerken.
Onlangs brachten we een bezoek aan een Syrisch orthodox klooster in Glane, Nederland. Sara was onze jonge gastvrouw. Een middelbare school leerling. We waren onder de indruk van haar onbevangen geloof. Niets van al die voorbehouden die je in onze streken veel tegenkomt. Gods bestaan is buiten twijfel en wij mogen Hem aanbidden. Bij haar introductie vertelde ze het al. ‘Ik kom hier altijd om te bidden’. Dat is wat in de Jesaja (56:7) staat, ‘Mijn huis zal een huis van gebed zijn…’. Even later legt ze ons uit wat Orthodox betekent: ‘recht in de leer en in de aanbidding’. De aanbidding, middels de liturgie, neemt in de Syrisch Orthodoxe kerk een grote plaats in. Het gaat het om de rechte leer en de rechte aanbidding. De liturgie staat met de leer op een gedeelde eerste plaats.
Eerder dan in het Westen was de christelijke liedkunst in het Oosten ontwikkeld. In het Westen was het bisschop Ambrosius van Milaan (339-397) die het lied in de kerk bracht. In het Oosten was Efrem de Syriër (306-373) de grote dichter. Hij werd ‘de lier van de Heilige Geest’ genoemd. ‘Zijn composities zijn van een grote schoonheid en bezingen in symbolische taal het geheim van het geloof’. Door vrouwenkoren in te stellen gaf hij aan vrouwen een actieve rol in de eredienst. Zijn composities worden nog steeds vertaald en zelfs gebruikt in Westerse kerken.
Door de eeuwen heen heeft God de kerk van Syrië gebruikt om de volken tot zegen te zijn. Deze oude kerk wordt opnieuw in haar bestaan bedreigd en elke dag verder ontworteld uit het land waarin ze ontstond. Wat kunnen we als christenen doen om hen te helpen en om onze dankbaarheid te tonen aan de Syrische kerk voor alles wat ze betekend heeft voor de kerk van het Westen?
Gebedspunt
Dank God voor de rol die Syrië gespeeld heeft in de vroege zendingsbeweging en voor alle martelaren die door de eeuwen heen hun Heer geëerd hebben door hun leven te geven omwille van het evangelie. Bid dat de Syrische kerk in de verstrooiing opnieuw gebruikt zal worden om de volken te zegenen en voor hen die in Syrië zijn achter gebleven, dat ze sterk mogen staan in de genade van Christus.
Bijbelvers
Nu waren er te Antiochië in de gemeente aldaar profeten en leraars, namelijk: Barnabas, Simeon, genaamd Niger, Lucius van Cyrene, Manaën, de zoogbroeder van Herodes, de viervorst, en Saulus.
En terwijl zij vastten bij de dienst des Heren, zeide de heilige Geest: Zondert Mij nu Barnabas en Saulus af voor het werk, waartoe Ik hen geroepen heb.Toen vastten en baden zij, en legden hun de handen op en lieten hen gaan.
Handelingen 12:1-3