Een jaar of wat geleden leek de economische en politieke opmars van China onstuitbaar. President Xi zat zeer stevig in het zadel en had de wetten zo aangepast dat hij levenslang in dat zadel zou kunnen blijven zitten. Overal in de wereld kreeg door grote infrastructuurprojecten en handelscontracten steeds meer politieke invloed. Wat zou deze opmars kunnen stuiten?
Dit grote China is nog steeds oppermachtig, maar die opmars is op zijn minst wat vertraagd. En China bleek niet onkwetsbaar voor de krachten van de natuur. We schreven al eerder over verschillende moeilijkheden en natuurrampen waar China recent mee te kampen kreeg. De handelsoorlog, die leidde tot de laagste groeicijfers in 30 jaar. De buitenlandse bedrijven die daardoor hun productie verplaatsten naar buurlanden. De varkenspest die leidde tot het ruimen van de helft van de varkens en de voedselprijzen deed stijgen. De sprinkhanen uit Afrika die in het voorjaar kwamen overwaaien. En natuurlijk de corona-uitbraak die China maandenlang verlamde. Al is het nu in China grotendeels onder controle, het heeft nog steeds grote gevolgen voor de Chinese export naar andere landen die nu hun piek beleven.
Maar hier bleef het niet bij. In de afgelopen maanden kwamen problemen met andere landen naar de oppervlakte. Na een bloedig grensconflict, heeft India besloten drastische maatregelen te nemen om de economische banden met China terug te schroeven. Veel andere ontwikkelingslanden hebben enorme schulden aan China, gerelateerd aan de grote infrastructuurprojecten die China daar realiseert. Nu corona de economieën van deze landen onder druk zet, is afbetalen lastiger, wat leidt tot wederzijdse onvrede.
Ook de natuur laat China niet met rust. China wordt op dit moment opnieuw aangevallen door hordes sprinkhanen, deze keer niet uit Afrika, maar uit Laos. In het Zuidwesten wordt in grote gebieden de maisoogst aangetast. Maar de grootste ramp na Corona dit jaar is misschien wel het zeer zware regenseizoen. Dit heeft de afgelopen twee maanden voor de ernstigste overstromingen in decennia gezorgd. Tientallen miljoenen mensen hebben hier direct de gevolgen van ondervonden. Miljoenen moesten worden geëvacueerd, meer dan 50 000 verloren hun huizen. Infrastructuur is op veel plaatsen ernstig beschadigd en oogsten zijn verwoest. De schade loopt in de tientallen miljarden en dit loopt nog steeds op.
In de Chinese cultuur bestaat het concept van een ‘hemels mandaat’. Zelfs al is het land officieel atheïstisch, er is een wijdverbreid geloof dat de leider zijn positie krijgt door de goedkeuring van ‘de hemel’. Natuurrampen worden gezien als teken dat de leider die goedkeuring aan het verliezen is of verloren heeft. Dit raakt direct aan de positie van president Xi, want in het verleden is dit concept gebruikt om staatsgrepen en opstanden te rechtvaardigen.
Het is mogelijk dat deze rampen (hebt begin van) een keerpunt worden voor de macht van Xi en zijn partij. Zij hebben hun macht misbruikt voor de brute verdrukking van christenen en Oeigoeren, de beperking van vrijheden van het volk en de vergaande controle van wat mensen zeggen en denken. Dit soort machtsmisbruik en grootheidswaanzin van een leider, zal vroeg of laat zijn ondergang worden. Hoe of wanneer is moeilijk te voorspellen. Voorlopig is China nog een zwaargewicht op het wereldtoneel en lijkt de partij stevig grip te hebben op het volk. Maar de eerste barstjes zijn er. De hemel heeft op de rem getrapt.