Per 1 mei zijn er nieuwe regels van kracht geworden in China over wat er verwacht wordt van kerkelijke leiders. Daaruit kun je duidelijk zien wat de visie is van Xi Jinping voor de toekomst van religie in China. Hij heeft een nieuw plan om het oude doel te bereiken; het onschadelijk maken van de kerk.
Sinds de communistische partij in 1949 aan de macht kwam, zijn er verschillende pogingen gedaan om dit doel te bereiken. In de jaren zestig en zeventig was er de culturele revolutie, waarin alle religie verboden werd. De communistische partij heeft toen een serieuze poging gedaan het Chinese christendom helemaal uit te roeien.
Dat plan bleek niet te werken. De ondergrondse kerk ontstond en groeide sterk. Aangezien uitroeien niet lukte, werd geprobeerd om het christendom onder controle te krijgen. De Drie-Zelf Kerk die in de culturele revolutie verboden was, werd weer opgericht. Deze kerk stond onder overheidsgezag. De overheid gaf een bepaalde mate van vrijheid, maar hield uiteindelijk zelf de touwtjes in handen.
Veel Chinese christenen zagen dat niet zitten en bleven bij elkaar komen in huisgemeenten. Deze bleven groeien, ondanks vervolging. De overheid had dan wel wat controle over de officiële kerken, maar het grootste gedeelte van de christenen kwam samen in onofficiële kerken, waar de overheid geen zicht op had. Uiteindelijk werden in veel provincies in China huiskerken min of meer gedoogd, zolang ze niet te openlijk regels uitdaagden.
Aan deze periode van relatieve vrijheid, kwam een eind toen Xi Jinping aan de macht kwam. Hij deed nog een mislukte poging om de huiskerken bij de officiële kerken in te lijven, maar ging daarna vol in de aanval. Sinds 2018 is het voor huiskerken in China een stuk moeilijker geworden, maar ook de officiële kerken worden niet meer gespaard.
Xi wil meer dan de kerk onder controle houden. Hij heeft een visie om het christendom en andere religies onschadelijk te maken door ze van binnenuit te hervormen. Xi heeft heel goed begrepen hoe centraal de Bijbel is voor het geloof van christenen. Daarom is de communistische partij begonnen met het herschrijven van de Bijbel. Dingen die hen niet aanstaan worden weggelaten of aangepast. De ‘oude’ Bijbels zullen straks niet meer via officiële kanalen verkrijgbaar zijn en veel oude Bijbels zijn al vernietigd tijdens recente invallen bij kerken.
Een andere pijler van de Chinese kerk is het onderwijs. De nieuwe regels die van kracht geworden zijn, richten zich specifiek op hen die onderwijs geven, zowel binnen het christendom als andere religies. Vroeger hadden door de overheid aangestelde religieuze leiders een lijstje met een aantal dingen die verboden waren of waar ze het niet over mochten hebben. Maar nu moeten ze aan veel meer voorwaarden voldoen. Ze moeten feitelijk de agenda van de communistische partij uitvoeren.
Naast het hooghouden van de partij, het socialisme en het vaderland, betekent dat specifiek twee dingen. Het ene is dat alle buitenlandse invloeden actief geweerd moeten worden. Er mag geen enkele samenwerking zijn met Christenen van buiten China, ook niet op het gebied van ontwikkelingswerk of noodhulp bij rampen. Het andere is dat ze zich moeten inzetten om het christendom meer Chinees te maken. Het godsdienstig onderwijs moet erop gericht zijn om de idealen van de partij te ondersteunen en moet de nationale eenheid en harmonie bevorderen.
Voor Xi kan het christendom alleen bestaan als verpakking van het communisme. Het heeft geen zelfstandige plaats als levensovertuiging. Alles moet aan het communisme ondergeschikt zijn en dat bevorderen. Hier zullen religieuze leiders op beoordeeld worden. Als ze tekort schieten, zullen ze hun vergunning om onderwijs te geven moeten inleveren.
Iedereen die religieus onderwijs geeft zonder toestemming van de overheid, ‘zal worden gestraft’. Hoe dit in de praktijk uitpakt, zullen we in de toekomst gaan merken. Maar zoveel is duidelijk, de tijd van tolerantie is voorbij.